काठमाडौं । नेकपा (एकीकृत समाजवादी) का उपमहासचिव डा. गंगालाल तुलाधरले विकासको नाममा जथाभावी प्रकृतिको दोहन गर्न नहुने बताएका छन् । बुधवार काठमाडौंमा भएको विपद् जोखिम न्युनिकरण तथा व्यवस्थापनमा माननीयज्युहरुको भुमिका विषयक अन्तरक्रिया कार्यक्रममा बोल्दै डा. तुलाधरले यस्तो बताएका हुन् ।

उनले नननिर्वाचित सांसदहरुले विकासका नाममा भइरहेका अनैतिक क्रियाकलाप रोक्न संसदमा आफ्नो आवाज बुलन्द गर्नुपर्ने आवश्यक्ता रहेको बताए । उनले विपद् जोखिम न्युनिकरणका लागि विज्ञहरुसँग् आवश्यक परामर्श गरेर मात्रै विकास निर्माण गर्न आवश्यक रहेको बताए । उनले पछिल्लो समय देशका अधिकांश क्षेत्रमा डोजर आतंक बढेको भन्दै प्रकृतिलाई मासेर भइरहेको डोजर आतंक तत्काल बन्द हुनुपर्ने बताए । उनले नेता, सांसद र मन्त्रीहरुले नै विपद् जोखिम न्युनिकरणका लागि आफ्नोआफ्नो क्षेत्रमा विज्ञहरुको सल्लाहबमोजिम मात्रै विकास निर्माणका गतिविधिलाई अघि बढाउनुपर्ने सुझाव दिए । उनले आगमी दिनमा सरकारले जोखिम स्थानको पहिचान गरी वैज्ञानिक, भूगर्भविद्, समाजशास्त्री, विपद् व्यवस्थापन विज्ञहरुको सुझावका आधारमा विकास निर्माणलाई अघि बढाउन नसक्ने हो भने देशले विपद्को ठूलो दुर्घटना भोग्नुपर्ने चेतावनी दिए । उनले संसदमा विपद् जोखिम न्युनिकरणका लागि कुरा उठाउँदा अर्को निर्वाचनमा हारिन्छ की भन्ने डरले त्रस्त हुन आवश्यक नरहेको बताए ।

उनले भने, ‘म मान्यज्युहरुलाई भन्छु, हामी सबै जान्दछौँ भनेर घमण्ड नगर्नुहोला । अहिले त नयाँ छौँ तर केही दिनपछि घमण्ड बढ्दै जान्छ । केही दिनपछि घमण्ड जाग्नसक्छ । पहिला त्यही भएको थियो । हामीसँग कुनै घमण्ड, दम्भ होइन हामीले विज्ञहरुको सल्लाह लिनुपर्छ । विज्ञानमा आधारित जोखिम संवेदनशील विकासका क्रियाकलाप गर्नुपर्छ । कमसेकम डोजर आतंक तत्काल बन्द हुनुपर्छ । पश्चिमतिर जाँदा अहिले छपक्कै पहेँले किरा देख्छु म । पहेँलो किरा भनेको अरु केही होइन, त्यो डोजर हो । पाखैभरी डोजर कुदेका हुन्छन् । डोजरमा रहेको ड्राइभरले कहिलेकाहीँ मन्त्री, सांसदले भनेको मान्दैन । अटेर गर्छ । त्यस्ता घटनाहरु विगतमा भएका छन् । डोजर ड्राइभरसँग वैज्ञानिकहरु पनि हुनुपर्छ । भूगर्भविद्हरु हुनुपर्छ । समाजशास्त्रीहरु हुनुपर्छ । विपद् व्यवस्थापन विज्ञहरु हुनुपर्छ । कुन ठाउँमा कसरी बाटो लैजाने भन्ने उहाँहरुको सल्लाह अनुसार लैजानुपर्छ । विकासको नाममा जुन गरिएको छ, त्यसले हजारौँ मानिस मारिएको छ । यो कुरा सांसदले संसदमा उठाउनुपर्छ । यस्ता कुरा बोल्दा हारिएछ भने पनि हार्न तयार हुनुपर्छ । यी सबैकुरा राम्रो हुँदा विपद्का घटनाहरु कम हुँदै जानेछन् ।’

उपमहासचिव तुलाधरले विकास निर्माणसँगै विपद् न्युनिकरण गर्ने कुरामा कसैले पनि बहानाबाजी गरेर उम्किन नपाउने बताए । उनले अहिले सरकारसँग आवश्यक कानून, नीति, नियम र फण्डिङ रहेको भन्दै आवश्यक अध्ययन गरेर मात्रै अघि बढ्ने कुरालाई पहिलो प्राथमिकतामा राख्नुपर्ने सुझावदिए । उनले वर्तमान सरकारको न्युनतम साझा कार्यक्रममा समेत विपद् जोखिम न्युनिकरणको विषयलाई मुख्य प्राथमिकता बनाइएको भन्दै खुशी व्यक्त गरे । उनले संघीयता अनुसारको अधिकार र जिम्मेवारी सबै निकायलाई दिएर विपद् न्युनिकरणका लागि आवश्यक काम गर्न जरुरी रहेको बताए । उनले स्थानीय सरकारले साधन, श्रोत नभएको गुनासो र आर्थिक श्रोतको पनि अभाव भएको गुनासो गरिरहेको भन्दै सबैलाई अधिकार दिइसकेकाले अब भने कसैलाई पनि त्यस्ता कुरा गरेर उम्किने छुट नरहेको स्पष्ट पारे ।

उनले भने, ‘अब हामीले बहानाबाजी गर्ने ठाउँ छैन । हामीसँग पर्याप्त कानून छन् । संविधान छ, कानून, नीति, नियम, फण्डिङ सबैकुरा छ । अब पनि बहानाबाजी गर्ने छुट हामीलाई छैन । अहिलेको सरकारको साझा न्युनतम कार्यक्रम भित्र एकदम ठूलो प्राथमिकताकासाथ विपद् जोखिम न्युनिकरणलाई राख्नुभएको छ । त्यसमा ध्यान दिनुहुनेछ भन्ने विश्वास छ । संघीयता अनुसारको अधिकार र जिम्मेवारी कार्यान्वन गर्ने क्रममा अधिकार क्षेत्रको दोहोरोपनका कारण समस्या बढेका छन् । स्थानीय सरकारले साधन, श्रोत नभएको गुनासो गरिरहेका छन् । आर्थिक श्रोत पनि नभएको गुनासो गर्नुभएको छ । प्रदेशले संघ र स्थानीय सरकारको चेपुवामा परेका छौँ भन्ने गर्नुहुन्छ । त्यस्तो भन्ने छुट अब कसैलाई छैन । किनभने सबैलाई अधिकार दिइएको छ ।’