काठमाडौँ । नेपाली काँग्रेसका सांसद डा. सुनिल शर्माले प्रधानमन्त्रीको भारत भ्रमणभन्दा अगाडि जलविद्युत उत्पादन तथा बिक्री सम्बन्धी सम्झौताका लागि सर्वदलीय संसदीय संयन्त्र गठन गर्न माग गरेका छन् ।
सोमवार प्रतिनिधि सभा बैठकको विशेष समय लिएर बोल्दै सांसद शर्माले यस्तो बताएका हुन् । उनले केही समय अघि भारतका व्यवसायीहरुसँग भेट्दा नेपाल, भारत र बंगलादेशबीच त्रिपक्षीय विद्युत विकास तथा व्यापार सम्झौता हुनसक्ने आधार देखेको उल्लेख गरे । उनले भारतीय व्यवसायीहरुले नेपालको विद्युत उत्पादन गर्न अन्य देशलाई दिएकोमा गुनासो गरेको बताए । उनले भारतका व्यवसायीहरुले विद्युत उत्पादन अरु देशलाई गर्न दिने तर विद्युत खपतको लागि भारतले किनिदिनु पर्ने वैज्ञानिक नभएको गुनासो गरेको बताए ।
उनले नेपालको जलाशयको क्षमता अनुसार २३ वटा परियोजनाबाट सन् २०३० सम्म ३० हजार मेगवाट क्षमताको बिद्युत उत्पादन गर्न सकिने दाबी गरे । उनले ३० हजार मेगवाट क्षमताको बिद्युत उत्पादनका लागि भारत र बंगलादेशका लगानीकर्तालाई पनि आकर्षित गर्न सकिने उल्लेख गरे । उनले भारत र बंगलादेशलाई पनि वीन वीनको अवस्थामा ल्याएर लगानीको वातावरण बनाइदिनु पर्ने भन्दै भारतलाई हेर्ने परम्परागत दृष्टिकोण परिवर्तन हुनुपर्ने समेत बताए ।
उनले भने,‘मलाई भारतका केही शहरमा पुग्ने अवसर प्राप्त भएको थियो । त्यहाँका युवा उद्यमीहरु र विशिष्ट व्यक्तिहरु भेट्ने अवसर प्राप्त गरे मैले उहाँहरुलाई भेट्दा आफ्नो जिज्ञासा राखे । हाम्रो प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल निकट भविष्यमा भारत भम्रण गर्दै हुनुहुन्छ । नेपाल र भारतको बीचमा विशेष गरी जलस्रोतको क्षेत्रमा समस्या के हुनु भन्दा त्यहाँका साथीहरुले भन्नुभयो । तपाईहरुको जलस्रातको ठूलो मार्केट भारत र बंलादेश हो । हामी यसमा वहस गर्न तयार छौं तर उत्पादन गर्न नेपालले अरु कम्पनीहरुलाई दिने र खटाएर उत्पादन दिए पश्चात हामीले किनिदिनु पर्ने ? यो अलि मिलेन र यो विषयमा वृहत रुपमा छलफल हुन जरुरी छ । प्रधानमन्त्रीको भारत भ्रमण अगावै यी विषयमा एउटा राजनीतिक संयन्त्र तयार गरेर एक आपसमा छलफल गर्ने हो भने जलस्रोतको विकासको निम्ति भारतीय र बंलादेशी व्यवसायीहरुसहित क्रिपक्षीय सम्झौता समेत सम्भव रहेको कुरा थाहा पाए । प्रधानमन्त्रीलाई मेरो एउटा आग्रह के छ भने धेरै प्रधानमन्त्रीहरु भारतमा जानुहुन्छ । आउनुहुन्छ । नेपाल र भारतीय अखबारहरुमा व्यानर समाचारहरु बन्छन् । प्रजातन्त्र आएको यत्रो वर्ष हेर्दा के पाइयो भने जम्मा भारतसँग विद्युत व्यापार सम्झौता गरेको ४५२ मेगावट त्यो पनि वर्षाको सिजनमा हुने रहेछ । नेपालको जलविद्युत उत्पादनको क्षमता अनुसार २३ वटा मात्रै आयोजना सञ्चालन गर्ने हो भने करिव ३० हजार मेगावट विद्युत २०३० सम्ममा उत्पादन गर्न सक्छौं । ३० हजार मेगावट विद्युत भारत र बंलादेशमा बिक्रि गर्न सक्यौं भने संसद भवन बाहिर प्रेमप्रसाद आचार्य जलेर मरे जस्तो नभएर धेरै नेपाली आत्मादाह गर्नु पर्ने अवस्थाको अन्त्य हुने थियो । मुलुकको आर्थिक अवस्था माथि जाने थियो । हाम्रा बच्चाहरुले राम्रा विद्यालय पाउने थिए । मलाई के लाग्छ भने नेपालले भारतलाई हेर्ने दृष्टिकोणमा पनि परिर्वतन गर्नुपर्छ । हेर्ने दृष्टिकोण परिर्वतन गर्न किन आवश्यक छ भन हिजोको परम्परागत एप्रोचको डिप्लोमेसीले भारत र नेपालको बीचमा दरार पैदा गरेको थियो । अब अहिलेको भारत हाम्रो कालिगण्डकीबाट ढुंगा टिपेर गएर जनकपुरमा पुजा गरेर अध्योध्यामा राम सीता र लक्ष्मणको प्राण प्रतिष्ठा स्थापना गरेर संसारका हिन्दुहरुलाई आकर्षित गर्ने भारत हो । हामी चाँडो जलाशययुक्त ड्याम बनाएर उनीहरु लगानी गर्न यहाँ ल्याएर लाई ल्याएर बिजुली बेचौं ।’
उनले विगतका प्रधानमन्त्रीहरु भारत भ्रमणमा जाने तर कुनै पनि राम्रो सम्झौता गर्न नसकेको बताए । उनले अहिलेसम्म भारतसँग विद्युत व्यापार सम्झौता ४५२ मेगावट रहेको त्यो पनि वर्षा आयममा रहेको बताए ।
उनले नेपालमा जलस्रोतको क्षमता अनुसार जलविद्युत उत्पादन गर्नसके नेपाली नागरिकहरुले आगोमा जलेर आत्मादाह गर्नु पर्ने अवस्थाको अन्त्य हुने दाबी गरे ।