काठमाडौं । पूर्वअर्थमन्त्री डा.प्रकाशशरण महतले सरकारले बजेटमा आइटी क्षेत्रलाई प्राथमिकता दिएपनि कार्यान्वयनको कार्ययोजना नभएको बताएका छन् । शुक्रवार काठमाडौंमा भएको मुलुकको आर्थिक अवस्था र बजेट समिक्षा विषय कार्यक्रममा बोल्दै यस्तो बताएका हुन् ।

उनले सरकारले आगामी आर्थिक वर्षको बजेट कार्यान्वयनको कार्ययोजना बिना प्रश्तुत गरेको बताए । उनले सरकारले ल्याएको बजेटका हरेक कार्यक्रम र योजनाहरु कार्यान्वयनमा चुनौति रहेको बताए । उनले आगामी आर्थिक वर्षको बजेट ऋण लिएको रकम लगानी गरी ऋणको सावाँ ब्याज तिरेर नाफा गर्ने लक्ष्य राख्नुपर्ने भएपनि ऋणमा मात्रै निर्भरता हुने गलत नीति लिएको दाबी गरे । उनले बजेटका ऋणको हिसा बढाउनु राम्रो नभएको बताए । उनले वैदेशिक ऋणको हकमा यही पस्ताविक ऋण पनि सरकारको कार्यान्वयन क्षमताका कारण कार्यान्वयन हुन ग्राहो रहेको बताए ।

उनले निजी क्षेत्रको मनोवल बढाउने भन्दा पनि निराशा थप्ने बजेट आएको टिप्पणी गरे । उनले सरकारले एक वर्षमा परिणाम निकाल्ने कार्ययोजनासहित बजेट ल्याउन पर्ने भएपनि त्यस्तो नभएको बताए । उनले निजी क्षेत्रलाई मनोवल उच्च बनाउने र अर्थतन्त्र चलायमान बनाउने मात्रै भनिएको तर ठोस कार्ययोजना सरकारसँग नभएको बताए । उनले आफूले प्याज,आलु र स्याउमा भ्याट भन्सारबिन्दुमा लगाएको तर अर्थमन्त्रीले प्याज,आलु र स्याउमा भ्याट हटाएको भन्दै आन्तरिक उत्पादनलाई प्रोत्साहित हुने झुटो कुरा गरेको बताए ।

उनले भन्सार बिन्दुमा प्याज,आलु र स्याउमा भ्याट आन्तरिक उत्पादनलाई प्रतिष्पर्धी बनाउन लगाएको बताए । उनले प्याज,आलु र स्याउमा आयात गर्ने व्यवसायीहरुको कुरा सुनेर भ्याट हटाइएको आरोप लगाए । उनले सरकारले ल्याएको बजेट समग्रमा ६ प्रतिशतको आर्थिक वृद्धि भने पनि ५ प्रतिशत भन्दा बढी आर्थिक वृद्धि नहुने बताए । उनले सरकारले बजेट वितरणमुखी ल्याएको दाबी गरे ।

उनले भने,‘सरकारले ऋण लिएर लगानी गर्दैछ भने ऋणको सावाँ ब्याज तिरेर पनि नाफा गर्ने लक्ष्य राख्नुपर्छ । त्यो नराखि ऋणमा निर्भरता हुने सरकारको गलत नीति हो । केही बढाउनु ठिकै थियो तर जनु मात्रामा बढाइएको छ । त्यो गर्नु ठिक होइन । वैदेशिक ऋणको हकमा यही प्रश्ताविक ऋण पनि सरकारको कार्यान्वयन क्षमता र गतिले कार्यान्वयन हुन ग्राहो छ । यसले गर्दा बजेटले राखेको प्रश्ताव कार्यान्वयन नहुने अवस्था आउँछ । निजी क्षेत्रको मनोवल बढाउने भनिएको छ । १५ लाख रोजगारी १० वर्षमा रोजगारी भनिएको छ । एक वर्ष सरकार बस्छकी बस्दैन १० वर्षका कुरा गरेर के गर्ने ? एक वर्षमा परिणाम के निकाल्छ त्यसको कार्ययोजना हुनुपर्छ ।

यो केही पनि छैन । अर्थमन्त्री ओभानो निष्कन खोज्नुभएको छ । निजी क्षेत्रलाई मनोबल उच्च बनाउने र अर्थतन्त्र चलायमान बनाउने मात्रै भनिएको छ । त्यो गलत छ । मैले प्याज,आलु र स्याउमा भ्याट भन्सारविन्दुमा लगाएको हो । आन्तरिक नउठाउने भनेको थिए । अर्थमन्त्रीले प्याज,आलु र स्याउमा भ्याट हटाएको छु । यसले आन्तरिक उत्पादनलाई प्रोत्साहित हुने छ भनेर छुटो कुरा गर्नुभयो । आन्तरिक उत्पादनमा कर लगाएको थिइन । भन्सारमा लगाएको हो ।

भन्सार बिन्दुमा प्याज,आलु र स्याउमा भ्याट आन्तरिक उत्पादनलाई प्रतिष्पर्धी बनाउन थियो । आयातमा संलग्न भएकाहरुको कालिमाटीसँग निकटता छ । उनीहरुको इरासामा सरकारले हटायो । यसले आन्तरिक उत्पादनमा प्रोत्साहित हुँदैन । आइटीमा गत वर्ष मैले ल्याएको नीतिको निरन्तरता होला । आइटीलाई पनि अगाडि बनाउने ठोस योजना केही पनि छैन । सरकारले ल्याएको बजेट समग्रमा ६ प्रतिशतको आर्थिक वृद्धि भनेर राख्नु भयो । ठिकै छ तर ५ प्रतिशत भन्दा बढी आर्थिक वृद्धि हुँदैन । सरकारको अहिलेको रङ्ग र ढङ्गले ४ प्रतिशत आर्थिक सुधार अवस्था थियो । अहिलेको सरकारको वितरण मुखी एजेण्डा छ त्यसले उपलब्धी हासिल गर्दैन ।’

उनले चालु आर्थिक वर्षमा आफूले रोकेको वितरणमुखी बजेटलाई अर्थमन्त्री वर्षमान पुनले खुला गरेको आरोप लगाए । उनले आन्तरिक ऋण मार्फत चालु आर्थिक वर्षको भन्दा ९९ अर्ब नेपाली बैंकहरुबाट आन्तरिक ऋण लिने निर्णयले बजारमा बैंकको ब्याजदरमा पर्ने बताए । त्यस्तै निजी क्षेत्रले प्राप्त गर्ने कर्जामा दबाब पर्ने उल्लेख गरे ।