काठमाडौं । नेपालमा बन्न लागेको विश्वकै लामो केबुलकारको विकासकर्ता मुक्तिनाथ दर्शन साधारण सेयर (आइपिओ) निष्कासन गर्न पब्लिक लिमिटेडमा परिणत भएको छ । केबुलकार परियोजना बनाउन मुक्तिनाथले ४५ प्रतिशतसम्म आइपिओ निष्कासन गर्ने बताएको छ ।

यस्तै कम्पनीको पुँजी साढे २ अर्बबाट बढाएर १५ अर्ब रुपैयाँ पुर्याउने तयार गरेको मुक्तिनाथ दर्शन लिमिटेडका अध्यक्ष अरुणकुमार सुवेदीले सुनौलो नेपाललाई बताए । उनले टेलिकमको हाराहारीमा कम्पनीको पुँजी पुग्ने जानकारी दिए । आगामी साधारणसभाबाट कम्पनीको पुँजी वृद्धि योजना पारित गर्ने उनले जानकारी दिए ।

मुक्तिनाथ केबुलकारको लम्बाइ ८० किलोमिटर लामो छ । लगानीको स्रोत सुनिश्चित भइसके पनि सरकारी प्रक्रियाको ढिलाइले निर्माणको काम पछि धकेलिएको छ । वन मन्त्रालयले वातावरणीय प्रतिवेदन (इआइए) स्वीकृत नगर्दा परियोजनाको काममा अवरोध आएको छ । मुक्तिनाथले वातावरणीय प्रभाव मूल्याँकन प्रतिवेदन पेश गरेको ६ महिना भइसकेको छ ।

केबुलकार पूर्वाधार बनाउन २० प्रतिशत स्वदेशी र ८० प्रतिशत भारतको के एण्ड आर इञ्जिनियरिङ लिमिटेडले लगानी गर्ने भएको छ । भारतको के एन्ड आरले केबुलकार निर्माणका साथै लगानीसमेत गर्नेगरी सुनिश्चित गरेको छ । इआइए स्वीकृति ढिलाइका बारेमा भारतीय कम्पनीले बारम्बार प्रश्न गरिरहेको उनले सुनाए ।

मुक्तिनाथ केबलकार इञ्जिनियरिङ प्रक्युमेन्ट कन्ट्रयाक्ट र इन्भेस्टमेन्ट (इपिसिएफ) मोडलमा बनाउन लागिएको हो । ८० किलोमिटर लामो केबलकार बनाउन ५५ अर्ब रुपैयाँ लाग्ने छ । समझदारीअनुसार कूल लागतको ८० प्रतिशत अर्थात ४४ अर्ब रुपैयाँ के एण्ड आर इञ्जिनियरिङ भारतले लगानी गर्नेछ । आयोजना विकास सम्झौता (पिडिए) गर्न बाँकी छ ।

लगानी जुटाइसकेको प्रस्तावित विश्वकै सबैभन्दा लामो केबुलकार निर्माता मुक्तिनाथ दर्शनले अपडेट गरिएको विस्तृत आयोजना प्रतिवेदन (डिपिआर) लगानी बोर्डमा बुझाएको छ ।

इपिसिएफ मोडेलबाट बन्न लागेको मुक्तिनाथ नेपालकै पहिलो ठूलो परियोजना हो । सरकारले तीन वर्षअघि बजेटमा ठूला परियोजना इपिसिएफ मोडलबाट बनाउने बजेटमा ल्याएको थियो ।

८० किलोमिटर लामो केबुलकार बनाउन ५५ अर्ब रुपैयाँ लागत अनुमान गरिएको छ । समझदारीअनुसार कूल लागतको ८० प्रतिशत अर्थात ४४ अर्ब रुपैयाँ के एन्ड आर इन्जिनियरिङले लगानी गर्ने भएको छ ।

२ प्रतिशत आयोजना प्रभावित स्थानीय बासिन्दा, ७ प्रतिशत सर्वसाधारण र ११ प्रतिशत संस्थापकाको स्वपुँजी लगानी हुने भएको छ । शिलान्यास भएको मितिले बढीमा ४ वर्षभित्र केबुलकार निर्माण सकिने छ ।

केबुलकारमा टप टु बटम १९ वटा स्टेसन हुनेछन् । यीमध्ये ८ स्टेसनमा अनिवार्य रूपमा ओर्लिनुपर्ने छ । ५ स्टेसनमा अत्यावश्यक भएमात्र ओर्लिन पाइने र अन्य ११ स्टेसनमा बास बसेर जान पाइने व्यवस्था हुनेछ।

कास्की वीरेठाँटीदेखि मुक्तिनाथसम्म केबुलकारमा ७ सय ७६ वटा गोन्डोला राख्न प्रस्ताव गरिएको छ । मुक्तिनाथ केबुलकार १ हजारदेखि ३ हजार ७ सय मिटर उचाइसम्म पुग्नेछ । प्रत्येक स्टेसनमा रिसोर्ट बनाउने योजना विकासकर्ताको छ ।

यस्तै केबुलकारको पहिलो स्टेसन वीरेठाँटीमा हुनेछ । दोस्रो वीरेठाँटीदेखि घोडेपानी १३.३१ किलोमिटर, तेस्रो घोडेपानी–तातोपानी १२.७३ किलोमिटर, चौथो तातोपानी–लेते १६.४४ किलोमिटर, पाँचौं स्टेसन लेते–जोमसोम २३.९२ किलोमिटर, छैठौं जोमसोम–कागबेनी ८.२४ र सातौं स्टेसन कागबेनी–रानीपौवा मुक्तिनाथसम्म ९ किलोमिटर रहने कम्पनीले जनाएको छ।

वार्षिक ३६ लाखले यात्रा गर्ने अनुमान गरिएको छ । केबुलकार संरचना बनेर सञ्चालनमा आएपछि १३ मेगावाट बिजुली खपत हुनेछ ।

यो पनि :

मुलुकभरी केबुलकार : निजी क्षेत्रको १ खर्ब लगानी, आइएमईको सबैभन्दा बढी

५५ अर्ब लगानी रहेका विश्वकै लामो मुक्तिनाथ केबुलकार निर्माण सुरु