काठमाडौं । उर्जा,जलस्रोत तथा सिंचाईमन्त्री पम्फा भुसालले आफ्नो अधिकार प्राप्त गर्न महिलाले रचनात्मक आन्दोलन गर्नुपर्ने बताएकी छन् । आईतवार काठमाडौंमा मनिषा आर्चायद्वारा लिखित छोरी उपन्यास विमोचन कार्यक्रममा बोल्दै मन्त्री भुसालले यस्तो बताएकी छन् ।

उनले १७ प्रतिशत महिला अझै अधिकार पाउनबाट वञ्चित रहेको भन्दै महिलाले रचनात्मक आन्दोलन गर्नुपर्ने बताइन् । उनले संविधान र कानूनमा ३३ प्रतिशत महिला अधिकार भनिएपनि अझै १७ प्रतिशत महिला अधिकारबाट बञ्चित रहेको बताइन् । उनले अधिकार खोज्नु महिलाहरुको राजनीति,कानूनी अधिकार भएको दाबी गरिन् । मन्त्री भुसालले संविधान र कानूनले सम्पतीको हकमा महिला पुरुष दुवैलाई सम्मान अधिकार दिएपनि व्यवहारमा लागू नभएको जिकिर गरिन् । उनले मुलुकमा १० वर्षे जनयुद्ध लडेर गणतन्त्र ल्याएर देशमा राजा हटाएको भन्दै जन्मदै मालिक हुने छोरा, घरको मालिक हुने पुरुष र घरघरमा राजा र युवा राजा भन्ने अवस्था नभएको बताइन्।

उनले भनिन्,‘अहिले राज्य सञ्चालनको विषयमा उमेरको कुरा चल्छ मलाई त्यति सार्थक लाग्दैन । समाज परिर्वतन गर्ने कुरा वा राष्ट्रको नेतृत्व गर्ने भन्ने कुरा विचारले हो । विचार र राजनीति नयाँ गर्नसक्ने हो भने युवा र वृद्धा जसले गर्दा पनि हुन्छ । युवाहरु भनेको उर्जा हो । बाँकी अपुरो काम गर्नुपर्नेछ । छोरीको समस्या छोरोको होइन समाज र राष्ट्रको हो । त्यसैले अब कुनैपनि छोरीले न्याय समानता र स्वतन्त्रताको कुरा उठाउन नपरोस् । त्यसलाई जीवन व्यवहारको विषय बनाएर नभएको स्थानमा प्रश्न उठाएर एउटा रचनात्मक आन्दोलन गर्नु पर्ने अवश्यकता छ । त्यो भएन भने पनि दबाब दिने कार्यभार अहिलेका महिला युवाको काधमा छ । अहिले महिलाको अधिकार पूरा छैन । ३३ प्रतिशत मात्रै छ । जसमा १७ प्रतिशत बाँकी छ । अब ५० प्रतिशत महिलाले अधिकार पाउन बाँकी रहेको छ । छोरीहरुको आन्दोलन बाँकी नै छ । यो राजनीति,कानूनी अधिकारको कुरा हो । यसका कार्यसम्पादन गर्ने कुरा त्यतिकै चुनौतीपूर्ण छ । संविधान र कानूनले सम्पतीमा महिला पुरुष दुवैलाई समान अधिकार दिएको छ तर व्यवहारमा लागू भएको छैन । हाम्रा महिलाहरु नै लिन डराईरहेको अवस्था छ । जन्मदै मालिक हुने छोरा,घरको मालिक हुने पुरुष अब देशमा गणतन्त्र आयो । राजा र युवा राजाहरु पनि छैनन् । अब घरहरुमा पनि राजा र युवा राजाहरु छैनन् ।’

मन्त्री भुसालले पछिल्लो समय राज्य सञ्चालन युवाले गर्नुपर्ने कुरा आएको भन्दै राष्ट्रको नेतृत्व विचारले गर्नुपर्ने बताइन् । उनले नयाँ विचार भए युवा पुरुष महिला वा वृद्धा जसले गर्दा पनि फरक नपर्ने बताइन् । मन्त्री भुसालले अहिल महिलाको समस्या महिलाको नभएर समाज र राष्ट्रको भएको दाबी गरिन् । उनले अब महिलाले न्याय, समानता र स्वतन्त्रताको कुरा उठाउन नपर्ने गरी व्यवहारिक बनाउनु पर्ने भन्दै व्यहारमा लागू नभएको स्थानमा नयाँ रचनात्मक आन्दोलन युवाले गर्नुपर्ने आवश्यकता पर्ने जिकिर गरिन् ।