काठमाडौं, २७ माघ । समस्याग्रस्त ओरेन्टल को–अपरेटिभ लिमिटेडका निलम्बित अध्यक्ष सुधीर बस्नेतले जग्गा दिइ ठूला बचतकर्ताको रकम हिसाव मिलानको प्रस्ताव पेस गरेका छन् ।

जग्गा लिन चाहाने ठूला बचतकर्तालाई निवदेन दिन समस्याग्रस्त सहकारी व्यवस्थापन सिमितिको कार्यालयले भनेको छ । कार्यालयले निवेदन पेश गर्न बचतकर्तालाई १५ दिनको समय दिएको छ ।

सहकारी समस्याग्रस्त भएपछि सुधीरको सबै जग्गा रोक्का छ । केही ठूला बचतकर्ताले जग्गा लिएर बचत रकम हिसाव मिलान गर्न निवेदन दिएको समितिको कार्यलयले जनाएको छ । लामो समयदेखि बन्द ओरेन्टलका बचतकर्ताले अझैसम्म पैसा फिर्ता पाएका छैनन् । सहकारी विभागले २०७४ कात्तिक २० मा ओरेन्टललाई समस्याग्रस्त घोषणा गरेको थियो ।

विभागको घोषणाविरुद्ध सर्वोच्च अदालतमा ओरेन्टल मुद्दा लिएर गएको थियो । मुद्दाको फैसला गर्दै सर्वोच्चले २०७६ फागुन ११ गते सहकारी पूर्ववत सञ्चालन गर्न र समस्याग्रस्त सहकारी समितिले नहेर्ने भनी फैसला गरेको थियो । सर्वोच्चको आदेश बमोजिम सहकारी पूर्ववत सञ्चालन नभएको, साधारणसभा नराखेको, लेखापरीक्षण नगराएको, बचतकर्ताको पैसा फिर्ता नगराएको, सरकारलाई प्रतिवेदन पेस नगरेको भनी सहकारी विभागले पटक–पटक जवाफ माग गरेको थियो ।

विभागलाई समेत अटेर गरेपछि मन्त्रीस्तरीय निर्णय गरी ओरेन्टललाई दोस्रोपटक २०७९ असोज ७ मा समस्याग्रस्त घोषणा गरिएको थियो । तत्कालीन मन्त्री शशी श्रेष्ठले मन्त्रीस्तरीय निर्णय गरी ओरेन्टललाई दोस्रोपटक समस्याग्रस्त घोषणा गरेकी थिइन् । ओरेन्टलसँग ७ हजार ६ सय ४६ जनाले बचत फिर्ता गरी पाउँ भनी समितिमा निवेदन दर्ता गराएका छन् । कोहिनुर हिल सेभिङ एन्ड क्रेडिट कोअपरेटिभ लिमिटेड, कन्जुमर बचत तथा ऋण सहकारी संस्था लिमिटेड र भेगास बचत तथा ऋण सहकारी संस्था लिमिटेड ओरेन्टलकै छाताबाट सञ्चालनमा रहेको छानबिनका क्रममा पुष्टि भएको थियो । बस्नेतले अग्नि यातायात पनि सञ्चालन गरेका थिए । त्यो पनि पछि बन्द हुन पुग्यो ।

दोस्रोपटक समस्याग्रस्त घोषणा गरेपछि पनि बस्नेत समितिका विरुद्ध मुद्दा लिएर सर्वोच्च अदालत गएका थिए । बस्नेतले गत असार १३ गते मुद्दा फिर्ता लिई समितिलाई सहयोग गर्ने भन्दै आएका थिए ।

कर्मचारी सञ्चय कोषले ललितपुर इमाडोलस्थित कोहिनुर हिल्स हाउजिङ प्रालि लिलामी प्रक्रिया अघि बढाएको छ । बारम्बार ताकेता गर्दा पनि ऋण नतिरेपछि अन्ततः सञ्चय कोषले कोहिनुरको जग्गा र निर्माणाधीन भवनहरू बेचेर ऋण असुली गर्न लागेको हो ।

कोषले इमाडोलमा कोषको नाममा दृष्टिबन्धक रहेको १० रोपनी ९ आना २ दाम र त्यसमा निर्माणाधीन आवासीय भवन लिलामी अघि बढाएको हो ।

कोषका अनुसार कोहिनुरको साँवा र ब्याजसमेत गरी कूल ऋण १ अर्ब रुपैयाँ पुगेको छ । कोहिनुरले २३ करोड ७० लाख रुपैयाँमात्र ऋण लिएको हो । उसको साँवा र ब्याजसमेत गरी १ अर्ब रुपैयाँ पुगेको हो ।

यसबाहेक नबिल बैंक र राष्ट्रिय वाणिज्य बैंकको छुट्टै ऋण लगानी छ । केही टावर नबिल र केही टावर तथा जग्गा राष्ट्रिय वाणिज्य बैंकको नाममा छ । ऋण सेटलमेन्ट गर्न दुई बैंक र कोष सँगसँगै आउनुपर्ने अवस्था छ ।

बस्नेतले हाउजिङ परियोजना सम्पन्न गर्न सञ्चय कोषबाट १ अर्ब १५ करोड रुपैयाँ थप ऋण स्वीकृत गरेका थिए । त्यही बीचमा अन्य बैंकले ऋण नतिरेको भन्दै उनलाई कर्जा सूचना केन्द्रले कालोसूचीमा राखेको थियो । त्यसपछि बस्नेतले कोषबाट बाँकी ऋण पाएनन् ।

कोषबाट प्रस्ताव गरेको ऋण नपाएपछि सबै हाउजिङ परियोजना सम्पन्न गर्ने उनको योजना पूरा भएन । बैंकहरूको कालोसूचीमा परेपछि सञ्चय कोषले ऋण नदिँदा बस्नेत वित्तीय संकटमा परेका थिए । त्यसपछि बस्नेतले अघि बढाएका सबै बिजनेस चौपट हुन पुग्यो ।