काठमाडौं । नेपाली र चिनियाँ व्यवसायीको संयुक्त लगानीमा सञ्चालित नेपाल वेलहोप एग्रिटेक प्रालिको व्यापार ८ प्रतिशत घटेको छ । उद्योगले गत वर्ष ५ अर्ब २२ करोड १० लाख रुपैयाँको पोल्ट्रीजन्य वस्तुको व्यापार गरेको छ । २०२२ मा वेलहोपको व्यापार ५ अर्ब ६५ करोड २० लाख रुपैयाँ थियो ।

एक वर्षमा वेलहोपको एग्रो व्यापार ४३ करोड १० लाख रुपैयाँ घटेको सार्वजनिक भएको वित्तीय विवरणमा उल्लेख छ । बजारमा माग घटेपछि एग्रोको बिक्री ११ प्रतिशत कम भई ७७ हजार ५ सय ७६ टनमा झरेको छ । २०२१ मा वेलहोपले ४ अर्ब २७ करोड १० लाख रुपैयाँको एग्रो व्यापार गरेको थियो ।

चालू आर्थिक वर्षको दोस्रो त्रैमाशमा उद्योगले २ अर्ब ५३ करोड ९० लाख रुपैयाँ एग्रो व्यापार गरेको छ । गत वर्ष उद्योगको खुदनाफा ९ करोड ३० लाख रुपैयाँ थियो । अघिल्लो वर्ष वेलहोपको नाफा ९ करोड रुपैयाँ थियो ।

वेलहोपले २ अर्ब ३ करोड ४० लाख रुपैयाँ ऋणको रेटिङ गराएको छ । जसमा दीर्घकालिन ऋण सहुलियत ४२ करोड र अल्पकालिन १ अर्ब ६१ करोड ४० लाख रुपैयाँ रहेको वेलहोपले जनाएको छ ।

कुखुरालाई परम्परागत दाना जस्तै तेल केक, अन्नको राम्रो विकल्पको रूपमा कुखुराको दाना दिइन्छ । कुखुराको मासु र अण्डाको खपतमा निरन्तर बढ्ने अपेक्षा गरिएको छ । जसले राम्रो वृद्धिको संकेत गर्दछ ।

उद्योगको क्षमता दोब्बर भन्दा बढी अर्थात वार्षिक ४६ हजार टन पुगेको छ । यसअघि वेलहोपको क्षमता १९ हजार ४ सय ४० टन मात्र थियो । कोरोना महामारीको कारणले भएको ढिलाइले खर्च पूरा हुने समयसीमा २०२४ को मध्य जनवरीसम्म विस्तार गरिएको थियो । फिड व्यवसायले स्टक आउटबाट बच्न कच्चा पदार्थ र तयार वस्तुहरूको पर्याप्त सूची कायम गर्न आवश्यक छ ।

यसबाहेक, कच्चा पदार्थको उपलब्धता मौसमी भएकाले मनसुन संवेदनशील छ । कच्चा पदार्थको ठूलो हिस्सा भारत र चीनबाट आयात गरिएको, कम्पनीको लागि पर्याप्त मात्रामा सूची कायम राख्नु महत्वपूर्ण छ । अन्न जसमा मुख्यतया मकै, धान र दालहरू समावेश छ । तेल केक जसमा मुख्यतया सोया केक, सोया तेल र तोरी समावेश छन् ।

डिओसी उद्योगको प्रमुख कच्चा पदार्थ हो । जसले उद्योगको कुल कच्चा माल लागतको लगभग ८६ प्रतिशत योगदान गर्दछ । कच्चा मालको मूल्य र सामानको उपलब्धताको सन्दर्भमा अस्थिरता छ । मध्यमदेखि दीर्घकालीन फिड, मासु र अण्डा उद्योगको बढ्दो प्रवृत्तिले फाइदा हुने सम्भावना छ । नेपाल वेलहोप डिसेम्बर सन् २००५ मा स्थापित एक संयुक्त उद्यम हो ।

नेपालको वैद्य समूह र चीनमा रहेको वेलहोप फुड्स कम्पनी लिमिटेड (पहिले लिओनिङ वेलहोप एग्रीटेक लिमिटेड) बीच कम्पनी, पोल्ट्री फिड र अन्य लाइभ स्टक फिडहरू उत्पादन गर्छ । उद्योगको उपस्थिति सबै प्रमुख स्थानहरूमा छ । उद्योगले गाईवस्तु, कुखुरा, सुँगुर, माछा र कुखुरा, ब्रोइलर, लेयर र गिरिराजको दानाको बिक्रीबाट आम्दानी प्राप्त गर्छ ।

तीमध्ये ब्रोइलर फिड र लेयर फिडले बिक्रीमा ठूलो हिस्सामा योगदान छ । २०२३ को अवधिमा कुल बिक्रीको ९० प्रतिशत पोल्ट्री फिडबाट आम्दानी भएको थियो । यस्तै २०२२ मा ८५ प्रतिशत थियो ।

बर्ड फ्लू र एभियन फ्लू जस्ता रोगहरू जसले कुखुरा उत्पादनहरूको मागलाई घटाएको छ । फ्लूको प्रकोपले पोल्ट्री क्षेत्रसँग सम्बन्धित कम्पनीहरूको भाग्यलाई असर गर्न सक्छ । यसबाहेक पोल्ट्री फिड उद्योग धेरै क्षेत्रीय असंगठित खेलाडीहरूको उपस्थितिको साथ तीव्र प्रतिस्पर्धा छ ।

उद्योगमा वैद्य समूह, ५० प्रतिशत र वेलहोप समूहको बाँकी हिस्सेदारी छ । । वैद्य ग्रुप नेपालमा उत्पादन, व्यापार, निर्माण, सेवा, सूचना र सञ्चार जस्ता विभिन्न क्षेत्रहरूमा उपस्थिति छ । चीनमा आधारित वेलहोप फुड्स कम्पनी लिमिटेड जनावरको दाना र सहयोगी क्षेत्रमा संलग्न छ । चीनका ३२ प्रान्त र विश्वका २२ वटा विभिन्न देशहरूमा बजारीकरण गरिएका उत्पादनहरू छन् ।

वेलहोपको अध्यक्ष सुरेश वैद्य, अध्यक्ष हुन् । उनको पशु फिड व्यवसायमा एक दशक भन्दा बढी काम गरेको अनुभव छ । अन्य दुई निर्देशक ली सेन र श्रवाङ यिफेई एलडब्ल्युएलका प्रतिनिधि निर्देशक हुन् ।

उद्योगसँग पशु फिड व्यवसायमा लामो समयदेखि स्थापित विशेषज्ञताको नवीन क्षमताहरूमा पहुँच छ । जसले उद्योगलाई देशको पशु फिड उद्योगमा एक प्रमुख खेलाडीको रूपमा स्थापित गर्न मद्दत गर्न सक्छ । उद्योगले सन् २००५ मा आफ्नो सञ्चालन सुरु गर्यो । उद्योगको ६ सय भन्दा बढीको स्थापित ग्राहकमा आधारित वितरण नेटवर्क छ ।

उद्योगका देशभर फैलिएका थोक बिक्रेता र खुद्रा बिक्रेताहरु सम्मिलित ग्राहकहरु छन् । उद्योगले आफ्नो फिड उत्पादनहरू एकल अन्तर्गत बेच्दछ । ब्रोइलर फिड, लेयर फिड, गिरिराज फिड, पेरेन्ट फिड, माछाको दाना, गाईवस्तुको दाना र सुँगुरको दाना ३० देखि ५० किलोग्राम झोलामा प्याकेजिङ हुने गरेको छ ।

नेपालमा ६ सय डिलरको नेटवर्कमार्फत वेलहोप पोल्ट्री फिड (ब्रोइलर र लेयर) उत्पादनमा संलग्न छ । यस्तै माछाको दाना, सुँगुरको दाना, गिरिराज दाना र बाख्राको दाना जसमा प्रिमिक्स फिड उत्पादनमा उद्योग केन्द्रित छ । उद्योगको चितवन, विराटनगर र नेपालगञ्जमा उत्पादन सुविधा छ ।