एजेन्सी । भारत सरकारले आफ्नो स्वामित्वमा रहेको एयर इन्डिया अधिक घाटामा गएर चलाउन नसकेपछि टाटा ग्रुपलाई बिक्री गर्यो । टाटाले जहाज थप्दै बजार हिस्सा पनि बढाउँदै लगेको छ ।

यस्तै निजी लगानीमा रहेका किङफिसर एयर व्यवस्थापकीय कमजोरीले बन्द भयो । कम्पनीका अध्यक्ष विजय माल्या भागेर अहिले बेलायतमा छन् । जेट एयरवेज र गो फस्र्ट एयर बन्द भइसकेका छन् । जेट एयरवेजका अध्यक्ष पीयुष गोयल ५ अर्ब भारु कालोधन राखेको अभियोगमा सम्पत्ति शुद्धिकरणको मुद्धा खेपिरहेका छन् ।

इन्डिगो एयरको वित्तीय स्वास्थ्य राम्रो भएकाले सञ्चालनमा छ । यस्तै तीन वर्षअघि सञ्चालनमा आएको अकासा एयरले भारतलगायत अन्य मुलुकमा उडान थप्दै छ । अकासा एयरले नेपालमा उडानको तयारी गरेको छ ।

यही अवस्थामा निजी क्षेत्रको अर्को विमान कम्पनी स्पाइस जेट एयलाइन्स गम्भीर आर्थिक संकटमा परेको छ । आर्थिक संकटका कारण अहिले स्पाइस जेट समस्याग्रस्त भएको छ । आर्थिक रुपमा समस्या आएपछि स्पाइससँग जेट इन्जिन र स्पेयर पार्टस नहुँदा ३६ वटा विमान ग्राउन्डेड भएका छन् । अहिले २० भन्दा कम जहाज मात्र सञ्चालनमा रहेका छन् । विमान ग्रान्डेड हुन थालेपछि स्पाइस जेटको बजार हिस्सा ४ प्रतिशतभन्दा तल झरेको छ ।

नगद बन्दीमा परेको एयरलाइन्स स्पाइस जेट अहिले बाँच्न संघर्ष गरिरहेको छ । कोरोना महामारी फैलनुअघि स्पाइस जेटको आक्रामक रूपमा बजार विस्तार भइरहेको थियो । जेट एयरवेजले स्पाइस जेटलाई धेरै ठाउँहरू बढ्नको लागि प्रस्ताव गरेको थियो । सिवाइ–२० मा यात्रु ट्राफिक पूर्ण रूपमा रोक र सिवाइ–२२ सम्म यात्रामा कडा प्रतिबन्धले स्पाइस जेटको आम्दानीमा ठूलो असर गर्यो ।

जसको परिणामस्वरूप लिज भुक्तानी गर्न असक्षमताका कारण विमानको ग्राउन्डेड हुन पुगेका छन् । उड्डयन इन्धनको मूल्य आकाश छोएकोले यस मामिलालाई स्पाइस जेटलाई झनै खराब बनायो । कोरोना महामारी अघि सन् २०१९ मा बोइङ ७३७ म्याक्स विमानको विश्वव्यापी ग्राउन्डिङले पनि स्पाइस जेटमा समस्या ल्याउन योगदान पुर्याएको थियो ।

जब इण्डिगो जो बलियो आर्थिक स्वास्थ्यमा छ । कोभिड अवरोधबाट पुनः प्राप्ति गर्न सक्षम भयो । तर, स्पाइस जेट त्यसबेलादेखि नै संघर्ष गरिरहेको छ ।

स्पाइस जेटलाई अपरेशनहरू बचाउन नगदको सख्त आवश्यकता भएको छ । जहाज चलाउन थप लगानी जुटाउन भएका धेरै प्रयासहरू अहिलेसम्म व्यर्थ भएका छन् । यसले विमान भाडामा लिनेसहित बिक्रेताहरूलाई भुक्तानी गर्न सकेको छैन ।

जसमध्ये केहीले एयरलाइन्सलाई टाट घोषित गर्न अदालतमा याचिका दायर गरेका छन् । स्पाइस जेट एक भारतीय कम लागतको बजेट एयरलाइन्स हो । जसको मुख्यालय गुडगाउँ हरियाणामा छ ।

यो ४ प्रतिशत बजार हिस्साका साथ आन्तरिक यात्रु बोक्ने संख्याको आधारमा भारतको छैटौं ठूलो एयरलाइन्स हो । राजधानी दिल्ली र हैदरावादका आधारहरूबाट ६० भारतीय र १३ अन्तर्राष्ट्रियसहित ७३ गन्तव्यहरूमा जोडेको छ । सन् २००५ मे २३ बाट स्पाइस जेट सञ्चालनमा आएको हो ।