काठमाडौं । नेपाल सरकारको गोर्खाहरूलाई अग्निपथ योजनाअन्तर्गत भारतको गोर्खा रेजिमेन्टमा सामेल हुनबाट रोक्ने निर्णयले खुकुरी आपूर्तिकर्ताहरूमा ठूलो असर पारेको छ ।

गोर्खा ब्रिगेडमा नेपाली र भारतीय गरी करिब ३२ हजार गोर्खा सैनिकहरू छन् । जसमा झन्डै ६० प्रतिशत नेपाली छन् । यी सिपाहीहरूले खुकुरीलाई सेवाको हतियारको रूपमा बोक्छन् । नेपालको निर्णयका कारण विगत चार वर्षदेखि नेपालबाट गोर्खा भर्ना हुन सकेको छैन । यसले खुकुरी बनाउने उद्योगलाई नराम्रो असर पारेको छ ।

देहरादूनको गढ़ी क्यान्टोनमेन्टका एक आपूर्तिकर्ताले उनीहरूको व्यवसाय ६० प्रतिशत घटेको बताएका छन् । ‘पहिले हाम्रो वार्षिक आपूर्ति करिब ५ थियो । तर, अहिले खुकुरी आपूर्ति आधाभन्दा बढी घटेको छ । गोरखा ब्रिगेडमा भर्ती र हाम्रो आपूर्ति अन्तरसम्बन्धित भएकाले हाम्रो व्यवसायमा असर पर्नु अचम्मको कुरा होइन’, आपूर्तिकर्ताले भने ।

खुकुरी व्यवसाय सञ्चालन गर्दै आएका विकासराज थापाले आफ्नो व्यवसायमा नोक्सानी भए पनि सामाजिक सञ्जालमा बढ्दो जनचेतनाबाट केही घाटा पूर्ति गर्न सफल भएको बताए ।

‘सामाजिक सञ्जालका कारण अहिले मानिसहरूले गोरखा संस्कृतिको पर्यायवाची यो ब्लेडको निर्माता हामी हौं भन्ने थाहा पाएका छन् । मानिसहरूले हामीलाई शोपिसको रूपमा मन्दिर र घरमा राख्नका लागि ठूलालाई बोलाउन थालेका छन । हाम्रो व्यापार झनै प्रभावित हुन्थ्यो,’ उनले भने ।

बुवाले व्यवसाय सञ्चालन गर्दा २० जना कामदार रहेको थापाले अहिले त्यो संख्या घटेर आठ जनामा सिमित भएको उनले बताए । ‘व्यवसाय घटेको छ, र दक्ष कामदार आउन गाह्रो छ’ उनले थपे ।

राजपुताना राइफल्समा कार्यरत गोरखा अधिकृत सेवानिवृत्त कर्णेल जीवनकुमार क्षेत्रीले भने ‘गोर्खा ब्रिगेडमा नेपाल बसोबास गर्ने गोर्खाहरूको भर्ती नेपालको लागि आर्थिक मुद्दा हो । किनभने यसले उनीहरूको कुल ग्राहस्र्थ उत्पादन (जिडिपी) लाई समर्थन गर्दछ । उनीहरूका युवाहरूलाई रोजगार दिन्छ ।’

उनका अनुसार भारतमा यो एक रणनीतिक मुद्दा हो किनकि गोर्खाहरू वीरता र साहसको कुरा गर्दा परिचयको आवश्यकता पर्दैन । ‘भारत सरकारले उत्तर बङ्गाल र उत्तराखण्डजस्ता क्षेत्रबाट भारतीय गोर्खा भर्तीमा केन्द्रित भएर समस्या समाधान गर्ने काम गरिरहेको बताएको छ । हामी आशा गर्छौं कि छिट्टै समाधान हुनेछ ।’