एजेन्सी । केही विश्वव्यापी बैंकहरूले भारतको अदानी समूहलाई नयाँ ऋण नदिने भएका छन् । ति बैंकहरुले अस्थायी रूपमा ऋण रोक्न विचार गरिरहेका छन् ।
तर, अमेरिकी अभियोजकहरूले अर्बपति अदानी ग्रुपका संस्थापक गौतम अदानीलाई घुस दिएको आरोप लगाएपछि अवस्थित ऋणमा रोक लगाएका छन् । अमेरिकी अभियोजनकर्ताहरूले अडानी ग्रुपका अध्यक्ष गौतमसहित आठ जनालाई भारतको सबैभन्दा ठूलो सौर्य ऊर्जा प्लान्ट परियोजनाको ठेक्का लिन र विकास गर्न भारतीय सरकारी अधिकारीहरूलाई करिब २६ करोड ५० लाख अमेरिकी डलर घुस दिन सहमत भएको आरोप लगाएका छन् ।
विश्वका सबैभन्दा धनी व्यक्तिहरू मध्ये एक ६२ वर्षिय गौतम अदानीद्वारा स्थापित पोर्ट टु पावर समूहमा दुई वर्षमा यो संकट दोस्रो हो । यसअघि पनि अदानी सेयर मूल्य बढाउन चलखेल गरेको आरोप लागेको थियो । अदानी समूहले अमेरिकी अधिकारीहरूले लगाएको आरोप निराधार र अस्वीकार्य भएको बताएको छ ।
अदानीका दुई ग्लोबल ऋणदाताका वरिष्ठ कार्यकारीहरूले समूहको एक्सपोजर र पछिल्लो विकासले समूहको वित्तीयमा कस्तो प्रभाव पार्छ भनेर छलफल गर्न अभियोग विवरणहरू घोषणा गरेपछि उनीहरूले सम्बन्धित बैंकहरूमा धेरै कलहरू गरेका छन् ।
‘सत्य तथ्य पत्ता लगाउन सक्षम नभएसम्म हामीले नयाँ ऋणमा रोक लगाउनु पर्छ । मलाई लाग्छ कि बैंकले क्रेडिट बजार ट्याप गर्न सक्षम हुन केही समय लाग्नेछ’ अमेरिकाका एक अग्रणी बैंकरले भने ।
अदानी क्रेडिट एक्सपोजर सम्बन्धी वार्तामा संलग्न रहेका र मिडियासँग बोल्ने अधिकार नभएकोले नाम नखुलाउन अस्वीकार गरेका बैंकरले अदानी समूहका फर्महरूको नगद प्रवाह स्थिर रहेको र पूँजी जुटाउनको लागि आवश्यकता नभएको प्रतिक्रिया दिएका छन् । यद्यपि, अभियोगले भारतभित्र र विदेशमा विस्तारको लागि पुँजी संकलन योजनामा अवरोध खडा गर्ने भएको छ ।
अभियोगको नतिजामा मात्र नभई समूहको लागि मुख्य व्यक्ति ठूलो ऋणदाता छानबिन हुने एक बैंकरले बताए । अर्का पश्चिमी बैंकका एक वरिष्ठ बैंकर जुन समूहको प्रमुख ऋणदाताहरू मध्ये एक हो । बैंकले नयाँ ऋण अस्थायी स्थिरता पनि राख्ने छ । जसले अभियोगमा भारत सरकारको प्रतिक्रियालाई नजिकबाट हेरिरहेको थियो ।
सबै बैंकरहरुले संस्थाहरू मुद्दाको संवेदनशीलता र आन्तरिक छलफल गोप्य भएकाले पहिचान नगर्ने सर्तमा अन्तर्राष्ट्रिय समाचार एजेन्सी रोयटर्ससँग कुरा गरेका छन् । प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको सरकारले अदानी र उनको समूहलाई अनुकूल व्यवहार गरेको भन्दै लामो समयदेखि गुनासो गर्दै आएका भारतीय विपक्षी दलहरूले गलत कामको आरोपको छानबिन गर्न आह्वान गरेका छन् ।
मोदी र अडानी दुवैले अनुचित कुरालाई अस्वीकार गरेका छन्। । ‘हाम्रो भावी कार्यप्रणाली धेरै हदसम्म सरकारले यसलाई समाधान गर्ने बाटो खोज्ने वा आफ्नै अनुसन्धान सुरु गर्नेमा निर्भर गर्दछ’ एक पश्चिमी बैंकका वरिष्ठ बैंकरले भने ।
रोयटर्सले प्रतिक्रिया माग्दा अदानीले दिन मानेनन् । गत वर्ष अप्रिलमा बार्कलेज, ड्युस बैंक, मिजुहो, मित्सुबिसी यूएफजे फाइनान्सियल समूह, एसएमबीसी समूह र स्ट्यान्डर्ड चार्टर्ड लगायतका विश्वव्यापी बैंकहरूले अदानी समूहलाई ऋण दिने बताएका थिए ।
ग्लोबल रेटिङ्सले शुक्रबार अभियोगले अदानी समूहका संस्थाहरूमा लगानीकर्ताहरूको विश्वासलाई असर गर्न सक्छ, जसले गर्दा तिनीहरूको पुँजी जुटाउन बाधा पुग्ने र लागत बढ्ने बताएको छ ।
घरेलुका साथै केही अन्तर्राष्ट्रिय बैंकहरू र ऋणपत्र (बन्ड) बजार लगानीकर्ताहरूले अदानी संस्थाहरूलाई समूहको रूपमा हेर्छन् । तिनीहरूको एक्सपोजरमा समूह सीमा तोक्न सक्ने बताइएको छ ।
यो पनि :