एजेन्सी । अमेरिकी अटो कम्पनी फोर्ड मोटरको भारतमा फर्किन योजना अनिश्चित बनेको छ । गत सेप्टेम्बरमा भारतमा प्लान्ट राखेर गाडी उत्पादन गर्ने योजना फोर्डले अघि सारेको थियो । फोर्डले भारतमा फर्किने योजना रोकको देखिएको छ ।

फोर्डको भारतमा फर्किने रणनीति गत जनवरीमा घोषणा हुने अनुमान गरिएको थियो, तर, आएन । फोर्डले भारत आउने विषयमा अझै गम्भीर रुपमा सोचिरहेको बताइएको छ । गर्मीको अन्त्यअघि अन्तिम निर्णय नआउने संभावना बढेको बताइएको छ ।

तमिलनाडु सरकारलाई आशयपत्र बुझाएर फोर्डले भारतमा फर्किन लागेका जानकारी गराएको थियो । फोर्डले वृद्धि योजनाको एक भागको रूपमा निर्यात बजारमा लक्षित सवारी साधन निर्माणको लागि चेन्नई प्लान्टलाई पुनः सञ्चालन गर्ने घोषणा गरेको छ ।

फोर्डको बोर्डले जनवरीमा यस विषयमा छलफल गरेको र अहिले कुनै घोषणा नगर्ने निर्णयमा पुगेपछि कम्पनीले आफ्नो भारत रणनीतिमा पुनर्विचार गरिरहेको बताइएको छ ।

यद्यपि, फोर्डका प्रवक्ताले कम्पनी विश्व बजारमा सेवा दिन चेन्नईमा उत्पादन क्षमताहरू प्रयोग गर्न प्रतिबद्ध रहेको जानकारी दिएको द इकोनोमिक टाइम्सले जनाएको छ ।
फोर्डको ढिलो गर्ने निर्णयमा धेरै कारकहरू खेलिरहेका छन् ।

पहिलो, अमेरिकामा राजनीतिक कारण रहेको बताइएको छ । डोनाल्ड ट्रम्प राष्ट्रपति भएपछि वासिङटनले अटोमेकरहरूलाई घर फर्काउन दबाब दिइरहेको छ । यसले विशेष गरी फोर्डको भारत पुनरुत्थानलाई कम आकर्षक बनाउन सक्छ ।

दोस्रो, मराइमलाइनगरमा अवस्थित कम्पनीको चेन्नई प्लान्टलाई मर्मत सम्भारको खाँचो छ । यदि फोर्डले यसलाई इलेक्ट्रिक गाडी उत्पादनको लागि पुनः फिट गर्दा १० करोडदेखि ३० करोड डलर थप लगानी आवश्यक पर्ने देखिएको छ । विश्व बजारको अवस्थालाई हेर्दा यो सानो रकम होइन ।

तथापि, ढिलाइ जोखिमसँग आउँछ । फोर्डले जति लामो समयसम्म पर्खन्छ, तीव्र गतिमा विकसित हुँदै गइरहेको बजारमा हराएको हिस्सा प्राप्त गर्न त्यति नै चुनौतीपूर्ण हुन सक्छ । प्रतिस्पर्धीहरूले इभी गाडी उत्पादनलाई बढाइरहेका छन् । सरकारले स्थानीय उत्पादनका लागि प्रोत्साहनहरू प्रदान गर्दैछ, र उपभोक्ता प्राथमिकताहरू परिवर्तन हुँदैछन्।

फोर्ड इन्टरनेशनल मार्केट्स ग्रुपका अध्यक्ष के हार्टले चेन्नई प्लान्टलाई कम्पनीको विश्वव्यापी निर्यात रणनीति भन्दै फोर्डले सुरुमा भारतप्रति आफ्नो प्रतिबद्धता व्यक्त गरेको थियो । यद्यपि, तमिलनाडु सरकारले पनि फोर्डको भारत योजना अझै तरल रहेको संकेत गरेको थियो ।

भारतसँग फोर्डको इतिहास सहज मात्रै रहेको छ । आयात प्रतिबन्धको कारण अटोमेकर पहिलो पटक सन् १९५३ मा बाहिरिएको थियो । बढ्दो मध्यम वर्ग र एक उदारीकृत अर्थव्यवस्थाले प्रलोभनमा पार्यो र फोर्ड मोटर्स सन् १९९० को मध्यमा भारत फर्कियो ।

दुई दशकभन्दा बढी समयदेखि भारतमा रहे पनि फोर्डले कहिल्यै पनि बजार तोड्न सकेन । सन् २०२१ मा फोर्ड मोटरले २ अर्ब घाटा व्यहोरेको थियो ।

भारतीय बजार विश्वव्यापी अटोमेकरहरूको लागि ठूलो आकर्षण बनेको छ, तर यसले उच्च स्थानीयकृत दृष्टिकोणको माग गर्दछ । विशेष गरी साना, किफायती, र इन्धन दक्ष गाडीहरूको मागमा संघर्ष गरेका छन् । किफायती ह्याचब्याकको सट्टा इकोस्पोर्ट र एन्डेभर जस्ता ठूला मोडलहरूमा फोर्डको निर्भरताले यसलाई मारुती सुजुकी र हुन्डाई जस्ता घरेलु खेलाडीहरू विरुद्ध नोक्सान पुर्याएको छ ।

उद्योग विश्लेषकहरूले भारत एक समय २०२० सम्ममा विश्वको तेस्रो ठूलो कार बजार हुने अपेक्षा गरिएको थियो, तर बिक्रीले ती अनुमानहरू पूरा गर्न सकेको छैन । वार्षिक ५० लाख युनिट पुग्नुको सट्टा बिक्री युरोप र जापानलाई पछि पार्दै करिब ३० लाखमा रोकिएको छ । तैपनि, भारतको सम्भाव्यता निर्विवाद रहन्छ विशेष गरी देशले अब आक्रामक रूपमा इभी ग्रहणका लागि जोड दिइरहेको छ।

अहिलेका लागि फोर्डले यसको विकल्पहरू तौलिरहेको देखिन्छ । कम्पनीको भारत कमब्याक तालिका बाहिर छैन, तर न त यो एक सम्पन्न सम्झौता हो । यदि फोर्डले अन्ततः चेन्नई प्लान्टलाई पुनरुत्थान गर्ने प्रतिबद्धता गर्छ भने, यसले ठूलो घरेलु बजार उपस्थितिको लागि लक्ष्य भन्दा सट्टा निर्यात भारी फोकसको साथ गर्नेछ।

फोर्डको स्थापना हेनरी फोर्डले सन् १९०३ मा गरेका हुन् । फोर्ड मोटर कम्पनी एक अमेरिकी बहुराष्ट्रिय अटोमोबाइल निर्माता हो । जसको मुख्यालय अमेरिकाको मिसिगन राज्यको डियरबोर्नमा रहेको छ ।

कम्पनीमा फोर्ड परिवारको २ प्रतिशत स्वपुँजी र ४० प्रतिशत भोटिङ राइट रहेको छ । कम्पनीले फोर्ड ब्रान्ड अन्तर्गत अटोमोबाइल र व्यावसायिक वाहनहरू र यसको लिंकन ब्रान्ड अन्तर्गत लक्जरी कारहरू बिक्री गर्दछ ।

यो पनि :

भारत फर्किदै फोर्ड मोटर, तमिलनाडुको प्लान्ट पुनः सुरु गरेर ‘कमब्याक’ गर्ने तयारी