काठमाडौं। सार्वजनिक निजी साझेदारीमा सञ्चालित बुटवल पावर कम्पनी लिमिटेड (बिपिसी) ले थप सार्वजनिक निष्कासन (एफपिओ) ल्याउन प्रक्रिया अघि बढाएको छ । नयाँ आयोजना बनाउन थप लगानी जुटाउन एफपिओ निष्कासन गर्न लागेको बिपिसीले जनाएको छ । एफपिओ निष्कासनको प्रस्ताव वार्षिक साधारणसभाले पारित गरिसकेको छ ।

कम्पनीले १ सय रुपैयाँ अंकित मूल्यमा १ करोड कित्ता एफपिओ ल्याउने भएको छ । कम्पनीले प्रिमियम मूल्य भने खुलाएको छैन् । इन्फोमेरिक्स क्रेडिट रेटिङ नेपाल लिमिटेडबाट आइआरएन ए माइनस पाएको छ । एफपिओबाट प्राप्त रकम विभिन्न नयाँ जलविद्युत आयोजना निर्माणमा लगानी गर्ने बिपिसीले जनाएको छ । बिपिसीले चिनियाँ कम्पनीहरूसँगको साझेदारीमा ७ सय ८४ मेगावाट क्षमताका आधा दर्जन आयोजना बनाउने तयारी गरेको छ ।

बिपिसीले ३ सय २७ मेगावाटको माथिल्लो मस्र्याङ्दी २, १ सय ३५ मेगावाटको मनाङ मस्र्याङ्दी, १ सय ४० मेगावाटको तल्लो मस्र्याङ्दी र ८ मेगावाटको चिनो खोला आयोजना बनाउँदै छ । यस्तै बिपिसीले सहायक कम्पनीबाट ३७.६ मेगावाट काबेली ए आयोजना बनाइरहेको छ ।

प्रस्तावित यि सबै आयोजना २०२६ को पहिलो त्रैमासभित्र सक्ने लक्ष्य रहेको बिपिसीले जनाएको छ। बिपिसीले १ सय ७४ मेगावाटको मुगु कर्णालीको सम्भाव्यता अध्ययन गरिरहेको छ ।

आयोजनामा लगानी गर्न बिपिसी र तीन चिनियाँ कम्पनीले एससिआइजी इन्टरनेसनल नेपाल हाइड्रो ज्वाइन्ट डेभलपमेन्ट कम्पनी प्रालि गठन गरिसकेका छन् । एससिआइजीमा बिपिसीको १९.५ र बाँकी ७९.५ प्रतिशत चिनियाँको स्वामित्व छ । आयोजना हिमताल हाइड्रोपावर कम्पनीले निर्माण गर्ने छ ।

एससिआइजीमा बिपिसीबाहेक एससिआइजी इन्टरनेसनल लिमिटेड, जिचेङ इन्टरनेसनल इन्भेस्टमेन्ट कम्पनी लिमिटेड, क्युआइइसी इन्टरनेसनल कम्पनी लिमिटेड हङकङको लगानी छ ।

बिपिसीले नेपालमा १ हजार मेगावाट बिजुली उत्पादन गर्न चीनबाट २ खर्ब रुपैयाँ बढी वैदेशिक लगानी ल्याउन सम्झौता गरेको छ । बिपिसीले ३० मेगावाटको न्यादी आयोजना, १२ मेगावाट झिमरुक, ४ मेगावाट खुदी र ९ मेगावाट आँधिखोला आयोजनाबाट बिजुली उत्पादन गरिरहेको छ । सञ्चालनमा रहेका यि आयोजनाको जडित क्षमता २५ मेगावाट छ ।

मस्र्याङ्दी करिडोरमा चिनियाँसँग मिलेर बनाउन लागेको ६ सय १ मेगावाटका ३ आयोजनाको अनुमानित लागत १ अर्ब २० करोड डलर छ । आयोजनाहरूमा २० प्रतिशत स्वपुँजी (इक्विटी) र ८० प्रतिशत ऋण लगानी हुने छ ।

यसबाहेक कम्पनीको गत वर्ष २०२३ को अन्त्यमा ४ अर्ब २६ करोड ८० लाख रुपैयाँ लगानी थियो । बिपिसीले विकासशील ५ कम्पनीमा लगानी गरेको छ । ६ सय ४६ मेगावाटको संयुक्त क्षमताका जलविद्युत आयोजनामा पुँजीगत प्रतिबद्धता जनाएको छ । यि आयोजनाहरुमा बिपिसीले ७ अर्ब रुपैयाँ बढी लगानी गर्ने छ । जसमध्ये कम्पनीले कुल लगानीको प्रतिबद्धताको ३४ प्रतिशत लगानी गरिसकेको छ । बाँकी रकम कम्पनीले एफपिओबाट प्राप्त हुने प्रतिबद्धता पूरा गर्ने योजना बनाएको छ ।

सन् १९६५ मा नेपाल सरकार र युनाइटेड मिसन टु नेपालको साझेदारीमा बिपिसीको स्थापना भएको हो । सन् २००३ मा सरकारले बिपिसीलाई निजीकरण गरेको हो । त्यसपछि सांग्रिला इनर्जी लिमिटेड, सरकार, नेपाल विद्युत प्राधिकरण, युनाइटेड मिसन, आइकेएन नेपाल एएस नर्वेको स्वामित्व छ ।

कम्पनीको १२ मेगावाटको झिम्रुक र ९.४ मेगावाटको आँधिखोला जलविद्युत आयोजना सञ्चालनमा छ । बिपिसीले सहायक कम्पनीमार्फत ३० मेगावाटको न्यादी र ४ मेगावाटको खुदी जलविद्युत आयोजना सञ्चालन गरिरहेको छ ।