काठमाडौं । चिलिमे हाइड्रोपावर कम्पनी लिमिटेडले सुदुरपश्चिम प्रदेशमा ८७ मेगावाटको सेती नदी–३ अर्धजलासय आयोजना बनाउन लागेको छ ।

सेती नदी आयोजना बनाउन चिलिमेले अनुमतिपत्र (लाइसेन्स) लिन विद्युत विकास विभागमा निवेदन दिएको छ । आगामी ३५ दिनपछि चिलिमेले आयोजनाबाट विद्युत उत्पादन गर्न लाइसेन्स पाउने भएको छ ।

अर्धजलाशय सेती नदी–३ बनाउन १९ अर्ब ६६ करोड ६१ लाख रुपैयाँ लागत रहने अनुमान गरिएको छ । आयोजनाबाट वार्षिक सरदर ४८ करोड २५ लाख युनिट विद्युत उत्पादन हुने अध्ययनले देखाएको छ । आयोजनाबाट आउँदो पाँच वर्ष अर्थात सन् २०२८ मे १० मा बिजुली उत्पादन गर्ने लक्ष्य तय गरिएको छ ।

आयोजनाको १ घण्टा पिकिङ समय रहने छ । आयोजनाको डिजाइन बहाव प्रतिसेकेन्ड ८४.६० घनमिटर रहेको छ भने कूल हेड १ सय २४ मिटर हुनेछ । आयोजनाको भौतिक संरचना जयपृथ्वी नगरपालिकाको सेती नदीको बायाँ किनारमा रहने प्रस्ताव गरिएको छ ।

आयोजनाको बाँधको लम्बाइ ६७ मिटर र उचाइ १६ मिटर हनेछ । विद्युुतगृहमा २९ मेगावाट क्षमताका तीनवटा जेनेरेटर जडान हुने भएको छ ।

आयोजनाबाट उत्पादन हुने बिजुली १२ किलोमिटर लामो १३२ केभी प्रसारण लाइनमाफर्त बझाङ सबस्टेशन कैलाशमा जोडिने भएको छ । आयोजनाबाट बझाङको जयपृथ्वीका साथै खप्तछान्ना गाउँपालिका, मष्टा गाउँपालिका, छविसपाथिमेर गाउँपालिका र थलारा गाउँपालिका प्रभावित हुने आयोजनाले जनाएको छ ।

पश्चिम सेती जलविद्युत परियोजनाको माथिल्लो भागमा अवस्थित एसआर–३ परियोजना बझाङमा पर्छ ।

सेती करिडोरका जलविद्युत परियोजनाबाट उत्पादित विद्युत राष्ट्रिय प्रसारण ग्रीडमा जोड्नका लागि भारत सरकारको सहुलियत ऋण (लाइन अफ क्रेडिट) सुविधामा चैनपुर–वनलेक–न्यू अत्तरिया ४०० केभी क्षमताको १ सय ५० किलोमिटर लामो प्रसारण लाइन राष्ट्रिय प्रसारण ग्रीड कम्पनीमार्फत कार्यान्वयन हुँदैछ ।

परियोजनाको विद्युत गृहदेखि चैनपुरसम्म जोड्ने १६ किलोमिटर प्रसारणलाइन परियोजना आफैंले निर्माण गर्नेछ ।

एकसाथ चार आयोजना बनाउँदै चिलिमे

चिलिमे हाइड्रोपावरले सहायक कम्पनीहरुमार्फत थप चार जलविद्युत आयोजना अघि बढाएको छ । चिलिमेले ८७ मेगावाटको सेती नदी–३ अर्धजलासय, ८१ मेगावाटको बुढीगण्डकी प्रोक, ९१ मेगावाटको बुढी गण्डकी र ४५ मेगावाटको स्यारखालो आयोजना अघि बढाएको हो । आयोजनाको जडित क्षमता ३ सय ४ मेगावाट छ ।

विस्तृत आयोजना प्रतिवेदन (डिपिआर) तयारीको काम चिलिमे इन्जिनियरिङ सर्भिसेस लिमिटेडबाट भइरहेको छ । चारवटै आयोजना बनाउन चिलिमेले कर्मचारी सञ्चय कोषबाट ऋण लिने भएको छ ।

बुढीगण्डकी प्रोक जलविद्युत आयोजना बनाउन १६ अर्ब ४५ करोड ५४ लाख रुपैयाँ लागत अनुमान गरिएको छ । बुढीगण्डकी प्रोकबाट २०८५ भदौ २८ मा विद्युत उत्पादन प्रस्ताव गरिएको छ ।

नदी प्रवाही (आरओआर) आयोजनाबाट वार्षिक ४४ करोड ७० लाख ३० हजार युनिट बिजुली उत्पादन हुने डिपिआरले देखाएको छ ।

आयोजनाको मुख्य संरचना बुढीगण्डकी नदीको दायाँ किनारमा रहने प्रस्ताव गरिएको छ । नदीमा बाँध बाँधेर बिजुली उत्पादन गर्न पानी भूमिगत विद्युतगृहमा लगिने छ । आयोजनाको तीनवटा एक्सिस फ्रान्सिस टर्बाइनमा पानी खसाली विद्युत उत्पादन गरिने छ ।

आयोजनाबाट उत्पादन हुने बिजुली १५ किलोमिटर दुरीमा रहेको २ सय २० केभी प्रसारण लाइनमार्फत नेपाल विद्युत प्राधिकरणको लिपाङ बिहारथोक सबस्टेसनमा जोडिने छ । बुढीगण्डकी प्रोक र सेती आयोजना बनाउन कूल ३६ अर्ब १२ करोड रुपैयाँ लाग्ने संभाव्यता अध्ययनले देखाएको छ ।

बुढीगण्डकी प्रोक विद्युतगृहदेखि नजिकको सबस्टेसनसम्म प्रसारणलाइन परियोजना आफैंले निर्माण गर्ने छ । आयोजना गोरखाको चुमनब्री गाउँपालिकाको वडा नम्बर ४ र ५ मा पर्छ । अर्धजलाशय सेती नदी–३ को १९ अर्ब ६६ करोड ६१ लाख रुपैयाँ लागत रहने अनुमान छ ।

त्यस्तै, बुढीगण्डकी प्रोक विद्युत गृहदेखि नजिकको सबस्टेशनसम्म प्रसारणलाइन परियोजना आफैंले निर्माण गर्नेछ ।

बाँधमा ३ लाख घनमिटर क्षमताको पोखरी बन्ने छ । आयोजनाको सुरुङ ४.२ किलोमिटर लामो हुनेछ ।

चिलिमेले सहायक कम्पनीमार्फत निर्माण गरिरहेको १ सय ११ मेगावाटको रसुवागढी, ४२ मेगावाटको माथिलो तथा तल्लो सान्जेन र १ सय २ मेगावाटको मध्य भोटेकोसी आयोजनाको निर्माण जारी छ । यी आयोजनाको काम अन्तिम चरणमा पुगेको छ । भूकम्प, नाकावन्दी, बाढी र पछिल्लो समयमा कोरोना महामारीले आयोजनाको काम अवरुद्ध हुँदै आएको छ । १४.९ मेगावाटको माथिल्लो सान्जेनबाट बिजुली उत्पादन भइरहेको छ ।

चिलिमेले २२ मेगावाटको आयोजना सञ्चालन गरिरहेको छ । ४ वटा आयोजनाबाट बिजुली उत्पादन सुरु भएपछि चिलिमे आर्थिक रुपमा सबल हुन गई लगानीकर्तालाई बढी प्रतिफल दिन सक्षम हुनेछ ।

यो पनि : 

जलविद्युतमा आक्रामक चिलिमे हाइड्रोपावर, ३०४ मेगावाटका चार आयोजना बनाउँदै