काठमाडौँ । कृषिजन्य उत्पादनको भण्डारणका लागि निम्बस ग्रुपले प्रवद्र्धन गरेको नेपाल वेयर हाउजिङ कम्पनी लिमिटेडको दुई खाद्यान्न भण्डार केन्द्र एक वर्षभित्र सञ्चालनमा आउने भएको छ ।

सुनसरीमा रहेको भण्डारण सञ्चालनमा आइसकेको छ । यस्तै पर्सामा रहेको भण्डारणको काम सकिएको छ । कपिलवस्तुमा रहेको भण्डारण निर्माण जारी छ ।

सन् २०२४ को अन्तिममा सञ्चालनमा आउने नेपाल वेयर हाउजिङले जनाएको छ । सुनसरीको भण्डारण कूल क्षमताको ३० प्रतिशतमा मात्र चलिरहेको छ । पर्साको भण्डार असोजसम्म सञ्चालनमा आउने अनुमान गरिएको छ ।

३ स्थानमा भण्डारण केन्द्रहरु बनेपछि वेयर हाउजिङको कुल क्षमता ५५ हजार टन पुग्ने छ । कम्पनीले प्रदेश नम्बर १ को सुनसरीको गढी गाउँपालिका २ स्थित औरावनीमा भण्डारण गृह बनाइ २०७८ चैत २० गते सञ्चालनमा ल्याइसकेको छ ।

यसको भण्डारण क्षमता १५ हजार टन छ । यस्तै मधेस प्रदेशको पर्सामा कम्पनीको २५ हजार टन खाद्यान्न भण्डारण गर्ने क्षमता छ ।लुम्बिनी प्रदेशको कपिलवस्तुमा १५ हजार टन क्षमताको भण्डारण केन्द्र निर्माणाधीन अवस्थामा छ ।

भण्डारण पूर्वाधार निर्माणको काम एक वर्ष ढिलाइ भएको नेपाल वेयर हाउजिङले जनाएको छ । कम्पनीले खाद्यान्न भण्डारण गृहमार्फत कृषकहरूले उत्पादन गरेका खाद्यान्नलाई भण्डारण गर्ने सुविधा प्रदान गर्नु प्रमुख उद्देश्य रहेको बताएको छ ।

मुलुकको सुनसरी, पर्सा र कपिलवस्तुका औद्योगिक महत्वका सहरहरुमा साइलो प्रविधिमा आधारित खाद्यान्न भण्डारण गृह निर्माण गरी कृषक, कृषिजन्य वस्तु संकलक, खाद्यान्न प्रशोधक, औद्योगिक प्रतिष्ठान तथा दाना उत्पादकहरूलाई सेवा प्रदान गर्ने लक्ष्य लिएको छ ।

मुलुकको ३ स्थानमा ५५ हजार टन खाद्यान्न भण्डार गर्न निर्माण र निर्माणधिन चिस्यान केन्द्र पूर्वाधार बनाउन १ अर्ब ६२ करोड ७५ लाख रुपैयाँ खर्च हुने अनुमान छ । कम्पनीले ९४ करोड रुपैयाँ ऋणको रेटिङसमेत गराएको छ ।

कम्पनीले सन् २०२२ को सुरुवातदेखि नै ऋणको भुक्तानी सुरु गरिसकेको जानकारी दिएको छ । तर ऋणको ब्याज महंगो भएकाले सञ्चालन आम्दानी ऋणात्मक भएको कम्पनीले जनाएको छ ।

भण्डारण बनाउन आवश्यक ऋणको व्यवस्थापन एभरेस्ट बैंकको अगुवाइमा नेपाल एसबिआई बैंक, हिमालयन बैंक, बैंक अफ काठमाण्डू हाल ग्लोबल आइएमई बैंक र कृषि विकास बैंकको सहवित्तीयकरणमा गरिएको छ ।

कुल जारी पुँजीको २० प्रतिशत अर्थात १३ करोड ७५ लाख रुपैयाँ प्राथमिक निष्कासन (आइपिओ) बाट जुटाउने भएको छ । नेपाल धितोपत्र बोर्डले कम्पनीलाई आइपिओ निष्कासन गर्न अनुमति दिएको छ ।वैदेशिक रोजगारीमा रहेका नेपालीहरुका लागि आइपिओ निष्कासन गरिसकेको छ।

कम्पनीको चुक्ता पुँजी ६८ करोड ७५ लाख रुपैयाँ छ । कम्पनीले २०२४ को पहिलो त्रैमाशमा ७० लाख रुपैयाँ सञ्चालन आम्दानी गरेको छ । गत वर्ष ३० लाख रुपैयाँ मात्र आम्दानी गरेको थियो ।

नेपाल वेयरको संस्थागत र व्यक्तिगत गरी २३ संस्थापक लगानीकर्ता छन । कम्पनीमा सबैभन्दा बढी स्वामित्व निम्बस ग्रुपको छ । निम्बसको ३० प्रतिशत हिस्सा छ । निम्बसको प्रोबायोटेक इन्डस्ट्रिज लिमिटेडको २२ प्रतिशत हिस्सा छ ।

अन्य लगानीकर्तामा एनएमबी बैंकको ३, नेपाल इन्फ्रास्ट्रक्सचर बैंक (निफ्रा) को ७ प्रतिशत सेयर छ । निफ्राले कम्पनीमा ५ करोड रुपैयाँ स्वपुँजी (इक्विटी) लगानी गरेको छ ।

शिखर इन्स्योरेन्स कम्पनी लिमिटेडको ९ प्रतिशत स्वामित्व छ । सन् २०१७ मा स्थापना भएको कम्पनी २०१८ मा आएर आइपिओ निष्कासन गर्न पब्लिक लिमिटेडमा रुपान्तरण भएको हो । उद्योगले धान, मकै र गहुँजस्ता खाद्यान्न बढी उत्पादन हुने तराईका क्षेत्रमा भण्डारण स्थापना गरिरहेको छ ।

कम्पनीले व्यापारिक र औद्योगिक उद्देश्यका लागि अन्नको व्यापार गर्ने किसान, व्यापारी, मिलर र व्यापारीहरुको अन्न भण्डारण आवश्यकताहरु पुरा गर्दै आएको छ ।