काठमाडौं । चालू आर्थिक वर्षमा मुलुकको आर्थिक वृद्धि ३.८७ प्रतिशत हुने भएको छ । राष्ट्रिय तथ्याँक कार्यालयले मंगलबार सार्वजनिक गरेको वार्षिक राष्ट्रिय लेखा तथ्याङ्क मुलुकको आर्थिक वृद्धि ४ प्रतिशत नजिक पुग्ने अनुमान गरेको हो ।
चालू आर्थिक वर्षको बजेटमा सरकारले ६ प्रतिशत आर्थिक वृद्धिको लक्ष्य लिएको थियो ।सरकारको लक्ष्य पुरा नहुने अवस्था देखिएको कार्यालयले सार्वजनिक गरेको अनुमानले देखाएको छ । यस्तै दातृ निकाय एसियाली विकास बैंक (एडिबी) र विश्व बैंकले पनि ४ प्रतिशत हारहारीमा आर्थिक वृद्धि हुने अनुमान गरेका छन् ।
आधारभूत मूल्यको आर्थिक वृद्धिदर गत आर्थिक वर्ष २०७९/०८० मा २.३१ प्रतिशत हुने संशोधित अनुमान गरिएको छ। त्यसैगरी, अन्तिम तथ्याङ्कअनुसार आधारभूत मूल्यको आर्थिक वृद्धिदर आर्थिक वर्ष २०७८०/७९ मा ५.२८ प्रतिशत कायम गरिएको कार्यालयले जनाएको छ।
कार्यालयका अनुसार नेपालको अर्थतन्त्रको आकार ५७ खर्ब ४ अर्ब रुपैयाँ पुगेको छ । गत वर्ष अर्थतन्त्रको आकार ४८ खर्ब ५३ अर्ब रुपैयाँ थियो । एक वर्षमा अर्थतन्त्रको आकार साढे ८ खर्ब रुपैयाँ बढेको छ ।गत आर्थिक वर्ष २०७९/०८० मा अर्थतन्त्रको आकार ५३ खर्ब ४८ अर्ब रहने संशोधित अनुमान गरिएको छ। त्यसैगरी, आर्थिक वर्ष २०७८/०७९ मा अर्थतन्त्रको आकार ४९ खर्ब ७६ अर्ब रहने अन्तिम विवरण सार्वजनिक गरिएको छ।
६ देखि ८ महिनाको वास्तविक तथ्याँक र बाँकी अवधिको अनुमानका आधारमा यो आर्थिक वृद्धिदर सार्वजनिक गरिएको कार्यालय प्रमुख अर्जुन पोखरेलले बताए ।
चालू आर्थिक वर्ष २०८०/८१ मा कृषि क्षेत्रको ३.०५ प्रतिशत र गैरकृषि क्षेत्रको ३.७५ प्रतिशत वृद्धिदर हुने प्रारम्भिक अनुमान गरिएको छ। संशोधित विवरण अनुसार गत आर्थिक वर्ष २०७९/०८० मा कृषि क्षेत्रको वृद्धिदर २.७६ प्रतिशत र गैरकृषि क्षेत्रको वृद्धिदर २.१३ प्रतिशत रहने अनुमान गरिएको छ।
त्यसैगरी, अन्तिम विवरणअनुसार आर्थिक वर्ष ०७८०/७९ मा कृषि क्षेत्रको वृद्धिदर २.३५ प्रतिशत र गैरकृषि क्षेत्रको वृद्धिदर ६.५४ प्रतिशत कायम हुने तथ्याङ्क सार्वजनिक गरिएको छ। समग्र औद्योगिक क्षेत्रलाई प्राथमिक क्षेत्र, द्वितीय क्षेत्र र सेवा क्षेत्र गरि प्रमुख तीन समूहमा विभाजन गरेर समेत अध्ययन गर्ने कार्यालयले जनाएको छ । चालु आर्थिक वर्ष २०८०/८१ मा प्राथमिक, द्वितीय तथा सेवा क्षेत्रको वृद्धिदर क्रमशः ३.०३ प्रतिशत, १.२० प्रतिशत र ४.५० प्रतिशत हुने प्रारम्भिक अनुमान गरिएको छ।
संशोधित विवरणअनुसार गत आर्थिक वर्ष २०७९/०८० मा प्राथमिक, द्वितीय तथा सेवा क्षेत्रको वृद्धिदर क्रमशः २.७२ प्रतिशत, १.४० प्रतिशत र २.३६ प्रतिशत रहने अनुमान गरिएको छ। त्यसैगरी, अन्तिम विवरणअनुसार आर्थिक वर्ष २०७८/०७९ मा प्राथमिक, द्वितीय तथा सेवा क्षेत्रको वृद्धिदर क्रमशः २.५० प्रतिशत, १०.७९ प्रतिशत र ५.३२ प्रतिशत कायम हुने तथ्याङ्क सार्वजनिक गरिएको छ।
चालू आर्थिक वर्ष २०८०/०८१ मा प्राथमिक, द्वितीय तथा सेवा क्षेत्रले कुल गार्हस्थ्य उत्पादनमा क्रमशः २४.६ प्रतिशत, १२.५ प्रतिशत र ६२.९ प्रतिशत योगदान पुर्याउने प्रारम्भिक अनुमान गरिएको छ। गत आर्थिक वर्ष २०७९/०८० मा प्राथमिक, द्वितीय तथा सेवा क्षेत्रले कुल गार्हस्थ्य उत्पादनमा क्रमशः २४.४ प्रतिशत, १३.१ प्रतिशत र ६२.५ प्रतिशत योगदान पुर्याउने संशोधित अनुमान गरिएको कार्यालयले जनाएको छ ।
त्यसैगरी, आर्थिक वर्ष २०७८/०७९ मा प्राथमिक, द्वितीय तथा सेवा क्षेत्रको वृद्धिदर क्रमशः २५ प्रतिशत, १३.७ प्रतिशत र ६१.३ प्रतिशत योगदान पुर्याउने अन्तिम तथ्याङ्क सार्वजनिक गरिएको छ।
कार्यालयको अनुसार कुल गार्हस्थ्य उत्पादनमा प्राथमिक क्षेत्र र सेवा क्षेत्रको योगदान गत आर्थिक वर्षको तुलनामा सिमान्त रूपमा बढेको देखिन्छ । द्वितीय क्षेत्रको योगदानमा गत आर्थिक वर्ष सिमान्त रूपमा घटेको छ । चालू आर्थिक वर्ष २०८०/०८१ मा ३६.१५ प्रतिशत कुल राष्ट्रिय बचत हुने प्रारम्भिक अनुमान गरिएको छ। गत आर्थिक वर्ष २०७९/०८० मा ३३.७९ प्रतिशत कुल राष्ट्रिय बचत हुने संशोधित अनुमान गरिएको छ।
आर्थिक वर्ष २०७८/०७९ को अन्तिम तथ्याङ्क अनुसार उक्त वर्षमा २९.६३ प्रतिशत कुल राष्ट्रिय बचत भएको छ। यस्तै रेमिट्यान्स चालू आर्थिक वर्ष २०८०/०८१ मा २२.९६ प्रतिशत प्राप्त हुने प्रारम्भिक अनुमान छ। गत आर्थिक वर्ष २०७९/०८० मा २२.८२ प्रतिशत विप्रेषण प्राप्त संशोधित अनुमान गरिएको छ।